آموزش ahp (ای اچ پی) در اکسل با مثال ساده (صفر تا صد)

روش ahp یا رویکرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی بعد از تحلیل شبکه ای کاملترین روش تصمیم گیری چند معیاره می باشد. زمانی که بین عوامل ارتباط درونی وجود ندارد می توان از این روش استفاده کرد که بسیار کارا می باشد.

این آموزش در 8 پارت تهیه شده است

معرفی روش ahp

مدرس آموزش:	اسماعیل رضایی
پارت اول	مقدمه ای بر روش های تصمیم گیری چند معیاره MCDM و معرفی روش ahp
پارت دوم	طراحی پرسشنامه برای روش های تصمیم گیری چند معیاره بخصوص روش ای اچ پی
پارت سوم	حل مسئله ای اچ پی در حالت تصمیم گیری گروهی. یعنی، زمانی که بیش از یک کارشناس یا خبره دارید.
پارت چهارم	محاسبه نرخ ناسازگاری جدول مقایسات زوجی و بر اساس روش بردار ویژه بصورت تئوری و دستی با مثال ساده کاربردی و ارائه راهکارهایی برای جلوگیری از افزایش نرخ ناسازگاری.
پارت پنجم	آموزش رویکرد ای اچ پی (تئوری این تکنیک و نحوه تشکیل ساختار سلسله مراتبی)
پارت ششم	آموزش نرم افزار اکسپرت چویس به همراه نصب و حل دو مثال برای حالتی که گزینه وجود دارد و حالتی که گزینه یا آلترناتیو وجود ندارد.
پارت هفتم	آموزش روش تحلیل سلسله مراتبی در اکسل به همراه یک نمونه فایل کد شده برای این تکنیک برای جدول های مقایسات زوجی تا بعد 15.
پارت هشتم	فایل اکسل کد نویسی شده برای بدست آوردن وزن جدول مقایسات زوجی به همراه ناسازگاری.
قیمت	15000 تومان

چرایی و کاربرد روش تحلیل سلسله مراتبی

در مسائل دنیای امروز جهت تصمیم گیری معیارهای و یا شاخص های متعددی دخیل هستند که امکان در نظرگرفتن همه آنها بصورت ذهنی کاری اگر غیر ممکن نباشد سخت است. بعنوان مثال، برای خرید یک خودرو ممکن است تنها معیار ما قیمت و مصرف سوخت باشد که به راحتی می توان خودروی مورد نظر را انتخاب کرد. حال اگر بخواهیم میزان عملکرد تعدادی از قطعات به همراه ده ها عامل دیگر را در نظر بگیریم، دیگر ذهن ما توانایی تصمیم گیری قابل اطمینان را ندارد. در این مواقع از روش های mcdm استفاده می شود. یکی دیگر از دلایل استفاده از این رویکردها این است که تعدادی از معیارها بصورت کمی و تعدادی به صورت کیفی هستند و امکان در نظر گرفتن هم زمان آنها در مدل های ریاضی وجود ندارد؛ مگر متغیر کیفی به کمی تبدیل شود. در روش ای اچ پی و سایر روش های تصمیم گیری چند شاخصه می توان با تعریف کردن یک مقیاس کلامی مقایسه انجام شده را که به صورت یک کلمه است (خوب، بد، ضعیف و ….) به عدد تبدیل کرد.

تشکیل ساختار سلسله مراتبی

قبل از شروع مثال ساده ahp، برای گزینه هایی که قصد رتبه بندی آنها را دارید، با توجه به عوامل موثر بر آنها درخت تصمیم گیری را ترسیم کنید. زمانی که شما ساختار سلسله مراتبی را رسم میکنید، تسلط بیشتری جهت تشکیل ماتریس مقایسات زوجی دارید. در زیر نمونه مثالی ساده از ahp را میتوانید مشاهده کنید.

 

در مثال ای اچ پی بالا، در نظر بگیرید که قصد انتخاب برترین خودرو رااز بین سه خودروی سمند، پژو و پراید داریم. خودروهای مذکور بر اساس چهار معیار راحتی، قیمت، کیفیت و سرعت قرار است که مقایسه شوند. برخی از معیارها کمی هستند و می توان عدد آنها را برای خودروها داشت.مانند قیمت و سرعت. اما برخی دیگر کیفی هستند و بایستی بر اساس یک متغیر کلامی تعریف شوند که در بخش های بعد شرح داده می شوند. البته لازم به ذکر است که متغیرهای کمی را می توان مانند کیفی نیز نمره دهی کرد. یعنی اگر قیمت عدم قطعیت داشته باشد و عدد دقیق آن را ندانیم می توانیم از متغیرهای کیفی استفاده کنیم. توجیه این کار این است که چون مقادیر را نرمالایز میکنیم این اعداد بین صفر و یک قرار می گیرند. پس فرقی ندارد که اعداد بر حسب میلیون باشند و یا اینکه در مقیاس لیکرت. بلکه نسبت آنها به یکدیگر است که مهم می باشد.

نکته فوق العاده مهم: ومی ندارد که در مثال ahp بالا گزینه های ما همه معیارها را داشته باشند، یعنی ممکن است از برخی معیارها به یک گزینه خطی رسم نشود.

تشکیل ماتریس مقایسات زوجی در مثال ای اچ پی

بعد از مشخص کردن ارتباطات بین عوامل و گزینه ها، بایستی بر اساس ارتباطاتی که با یکدیگر دارند ماتریس مقایسات زوجی را تشکیل داد. بعنوان نمونه، برای مثال بالا، ابتدا یک جدول مقایسات زوجی برای معیارها نسبه به هدف تشکیل می شود و سپس چهار ماتریس دیگر برای هز یک از چهار معیار ذکر شده. یعنی جمعا پنج ماتریس. نمونه جدول مقایسات زوجی در زیر آورده شده است.

	راحتی	قیمت	کیفیت	سرعت
راحتی	۱
قیمت		۱
کیفیت			۱
سرعت				۱

قطر اصلی جدول برابر یک است یعنی هر عامل نسبت به خودش ارجحیتی ندارد و برابر است. برای تمام ارتباطات بایستی جدول مقایسات زوجی تشکیل شود. در جدول معیارها مقایسات به اینصورت انجام می شود که کدام معیار مهمتر است. در حالی که در جدول مقایسات زوجی گزینه ها سوالات به این صورتهستند که کدام یک از گزینه ها در معیار مربوطه ارجحتر است. بعنوان مثال، در مسئله ahp برای انتخاب خودروها در نظر بگیرید که جدول مقایسات زوجی گزینه ها برای معیار راحتی تشکیل شده است. حال برای پر کردن خانه مربوط به مقایسه خودروی سمن و پراید باید این سوال مطرح شود که بین خودروی سمند و پراید کدام یک راحتتر است و به چه میزان”. در قسمت مقیاس کلامی روش ای اچ پی ، مقیاس مقایسات آموزش داده شده است.

طراحی پرسشنامه ای اچ پی

برای پرسشنامه تحلیل سلسله مراتبی بایستی تنها برای سلول های بالای قطر اصلی و یا پایین قطر اصلی سوال طراحی شود. زیرا بالا و پایین قطر اصلی مع یکدیگر هستند. یعنی اگر در مثال بالا راحتی نسبت به قیمت ۲ برابر مهمتر باشد آنگاه قیمت نسبت به راحتی ۱/۲ ارجحیت دارد. سوالات هر سلول معمولا به این صورت مطرح می شوند که از بین دو معیار قیمت و راحتی کدامیک ارجحتر است و به چه میزان؟” نرم افزار اکسپرت چویس خود دارای پرسشنامه می باشد که می توانید از آن الگو بگیرید. اما حتما بایستی عنوان سوالات را به طریقی که در این آموزش اشاره شده بپرسید. در هر کجا از آموزش ای اچ پی (ahp) سوالی داشتید می توانید تماس بگیرید.

مقیاس کلامی روش تحلیل سلسله مراتبی

معروف ترین مقیاس برای روش ای اچ پی، مقیاس لیکرت بین ۱ تا ۹ است. در زیر ماتریس مقیاس روش تحلیل سلسله مراتبی را مشاهده می کنید. در ستون مربوط به متغیرهای کلامی، شما بایستی هر عبارتی که برای پاسخ دهنده قابل فهم تر است وارد کنید. در واقع در روش تصمیم گیری چند معیاره دست شما برای طرح سوال کاملا باز است و شما بایستی اگر لازم باشد حتی سوالات را شفاهی برای تصمیم گیرنده شرح دهید. به مثال زیر توجه کنید.

متغیر زبانی (کلامی)	متغیر عددی
ارجحیت برابر	۱
کمی مهمتر	۳
مهمتر	۵
نسبتا مهمتر	۷
خیلی مهمتر	۹
نظر میانه	۲و۴و۶و۸

در مثال بالا، در سطر آخر، یعنی نظر میانه” عبارت مرتبط تری بنویسید و به تصمیم گیرنده بفهمانید که منظور نظری ما بین دو عدد فرد ذکر شده است. یعنی اگر شخص فکر میکند که ارجحیت A نسبت به B بین ۳ و ۵ است بایستی عدد ۲ را انتخاب کند. بعد از تکمیل پرسشنامه ای اچ پی ، اعداد مربوطه را در جدول مقایسات زوجی وارد کنید. شما می توانید بجای متغیرهای کلامی هر عبارتی را قرار دهید. یعنی برای مقایسه گزینه ها نسبت به معیار راحتی بنویسید کمی راحتتر، نسبتا راحتتر و …. درحالی که برای کیفیت بنویسید یه کم باکیفیت تر، نسبتا باکیفیت تر، خیلی با کیفیت تر و … یعنی ومی ندارد که متغیر کلامی برای تمام مسئله یکی باشد. بلکه این اعداد و نسبت متناظر است که باید یکی باشد. در واقع، شما بایستی برای تمام مسئله خود از این مقیاس ۹ قسمتی استفاده کنید. اگر از مقیاس ۵ قسمتی استفاده کردید، سعی کنید مابقی را نیز در این مقیاس تعریف کنید.

محاسبه مقدار ناسازگاری جدول مقایسات زوجی در روش ای اچ پی

محاسبه مقدار ناسازگاری یعنی اینکه بررسی کنید که آیا نظرات شما با یکدیگر تضاد دارند! بعنوان مثال، اگر شما نظر دهید که A نسبت به B مهمتر و همچنین B نسبت به C مهتر است، آنگاه حتما A بایستی نسبت به C ارجحتر باشد. در صورتی که غیر از این را نتیجه بگیرید، مقدار ناسازگاری بالا می رود. همچنین بایستی به نسبت ارجحیت هم توجه کنید. یعنی اگر A نسبت به B حدود ۵ برابر مهمتر باشد و B نسبت به C حدود ۲ مهمتر باشد، آنگاه بایستی A نسبت به C تقریبا ۷ برابر مهمتر باشد. اگر غیر از این باشد باز هم ناسازگاری بالا می رود. مقدار ناسازگاری را می توانید بر اساس نرم افزار اکسپرت چویس بدست آورید. اگر مقدار ناسازگاری کمتر از ۰٫۱ باشد قابل قبول است. در غیر اینصورت بایستی سوالات آن جدول از اول پر شوند. محاسبه نرخ ناسازگاری در تکنیک سلسله مراتبی فازی، تاپسیس فازی و ANP فازی نیز قابل محاسبه است.

اگرچه این آموزش مربوط به آموزش ahp (ای اچ پی) است اما برای محاسبه ناسازگاری ahp فازی نیز می توانید همین رویه را طی کنید. به اینصورت که شما در روش ahp فازی مثلثی عدد را به صورت (a,b,c) دارید که a کران پایین، b عدد میانه، و c کران بالا است. برای محاسبه ناسازگاری جدول مقایسات زوجی فازی در روش ای اچ پی یا هر روش دیگری بایستی عدد میانه (b) را ملاک قرار دهید.

تصمیم گیری گروهی

در روش تحلیل سلسله مراتبی زمانی که نیاز است تصمیم گیری گروهی داشته باشیم (چند خبره)، بایستی تمام پرسشنامه های ای اچ پی را ادغام کرده و به یک پرسشنامه تبدیل کنیم. برای ادغام بایستی تمام سلول های جدول مقایسات زوجی که هر کدام متناظر با یک سوال هستند را با میانگین هندسی ادغام کنید. به عنوان مثال، همانند مثال انتخاب خودرو فرض کنید که کارشناسان یا خبرگان به ترتیب معتعقد هستند که خدروی سمند نسبت به پراید کیفیت ۲،۳،۴،۵ برابر دارند. در این مثال ای اچ پی ، برای ادغام شما باید ریشه چهارم حاضلضرب این چهار عدد را بدست آورید. در واقع، میانگین هندسی یعنی اگر n عدد داریم، ابتدا آنها را در هم ضرب کنیم و بعد ریشه n ام آن را بدست بیاوریم. عدد ادغامی حتما بین ۰ تا ۹ است. در صورتی که عدد بزرگتری بدست  آوردید به محاسبات خود شک کنید.

تشکیل ماتریس تصمیم

برای هر سطر در روش ای اچ پی ، ماتریس تصمیم تشکیل می شود. این ماتریس های تصمیم در نهایت در هم ضرب می شوند تا وزن نهایی بدست آید. برای سطر معیارها، ماتریس تصمیم یک ماتریس ستونی است که برابر وزن معیارها می باشد. اما برای زیرمعیارها برابر است با یک ماتریس با ابعاد تعداد کل زیرمعیارها تعداد کل معیارها. که عناصر هر ستون وزن زیرمعیارها نسبت به معیار مربوطه است. برای گزینه ها هم به همینصورت. بعنوان مثال، در مثال روش ای اچ پی ذکر شده ماتریس تصمیم گزینه ها نسبت به معیارها بصورت زیر است.

	راحتی	قیمت	کیفیت	سرعت
سمند	عدد وزن راحتی	عدد وزن قیمت	عدد وزن کیفیت	عدد وزن سرعت
پژو	عدد وزن راحتی	عدد وزن قیمت	عدد وزن کیفیت	عدد وزن سرعت
پراید	عدد وزن راحتی	عدد وزن قیمت	عدد وزن کیفیت	عدد وزن سرعت

نکته کنکوری

در مثال بالا، حتما بایستی ترتیب قرار گیری ستون ها یکی باشد. یعنی اگر در مثال بالا شما وزن معیارها را به ترتیب برای راحتی، قیمت، کیفیت و سرعت بدست آورده اید، بایستی در ادامه نیز برای ماتریس تصمیم ستون های وزن را بر همین ترتیب وارد کنید. زیرا ستون بعنوان مثال کیفیت بایستی در وزن کیفیت ضرب شود و نه معیار دیگر.

محاسبه وزن گزینه ها در روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی

پس از تشکیل ماتریس های تصمیم مثال بالا، آنها را از پایین به بالا ضرب میکنیم تا وزن نهایی گزینه ها بدست آید. یعنی ابتدا ماتریس تصمیم گزینه ها در ماتریس تصمیم زیرمعیارها ضرب می شود و حاصل در ماتریس ستونی (تصمیم) معیارها ضرب می شود. وزن های نهایی بایستی نرمالایز شوند. اگرچه می توان بر اساس وزن های خام نیز رتبه ها را مشخص کرد اما بهتر است که در مقیاس قراردادی بین صفر و یک نرمالیزه شوند تا میزان برتریشان قابل تشخیص باشد.

چرا باید نرمالایز کرد؟

این مطلب را با ذکر مثالی از نمره امتحانات شرح میدهیم. در نظر بگیرید که شما در امتحان زبان ۲۵ از ۳۰ کسب کرده اید. از آنجا که مقیاس نمره دهی در ایران بین صفر تا ۲۰ است، شما بایستی ان را در این مقیاس قرار دهید تا بهتر عملکرد تحصیلیتان را بسنجید. اگر چه در ظاهر به نظر میرسد که کسب نمره ۲۵ از ۳۰ نمره عالی محسوب می شود اما اگر آن را نرمالایز کنیم و در مقیاس ۰ تا ۲۰ قرار دهیم آنگاه حاصل برابر با ۱۶٫۶۶۶۶۶۶۶۶۶۶۶۶۶۷ می شود که نمره متوسطی محسوب می شود. در واقع،نرمال سازی در روش ای اچ پی نیز همین کار را انجام می دهد و مقایسات را قابل فهمتر می کند.

نقاط ضعف و یا معایب روش تحلیل سلسله مراتبی

مانند هر روش دیگر مزایا و معایبی دارد. در مورد مزایا به اندازه کافی صحبت شد و حالا نوبت به معایب این روش است. یکی از مهمترین عیب روش ای اچ پی عدم امکان در نظر گرفتن ارتباطات درونی و وابستگی است. یعنی اگر بین عوامل وابستگی وجود داشته باشد، این تکنیک را نمی توان بکار برد. در اینصورت باید از روش anp استفاده کرد. در آموزش های بعدی به آموزش anp پرداخته می شود. نقطه ضعف دیگر این تکنیک یا ای اچ پی را می توان شرط وجود سازگاری آن بیان کرد. البته محاسبه نرخ ناسازگاری وما جزئی از روش نیست و بستگی به روش بکار برده شده برای محاسبه وزن جدول مقایسات زوجی دارد. اما از آنجا که آقای ساعتی همراه با الگوریتم خود، به محاسبه نرخ ناسازگاری اشاره کردند، بنابراین این نسبت جزئی از روش ای اچ پی است. عیب محاسبه نرخ ناسازگاری در این است که برای برخی نسبت ها، به ازای هیچ عددی جدول سازگار نمیشود. (اگر یه اطلاعات دقیقتر نیاز دارید تماس بگیرید).

مقاله پایه برای آموزش ahp

برای انتخاب مقاله پایه ای ای اچ پی شما می توانید میلیون ها مقاله انتخاب کنید اما آیا همه آنها برای شما مناسب هستند؟آیا همه آنها ساده هستند، آیا همه آنها معتبر هستند؟جواب همه این موارد خیر است. پس قبل از دانلود یک سری مقاله به در نخورد ابتدا ماهی دست شما دادن، ماهی گیری را به شما یاد میدهم. اول از همه شما باید در حوزه مورد علاقه خود مقاله جوستجو کنید. اگر قصد انجام روش ahp غیر فازی (قطعی) را دارید حتما روش غیر فازی را انتخاب کنید. جستجوی شما بهتر است در یکی از پایگاه های اصلی که هزاران ژورنال معتبر را شامل می شود انجام شود. از جمله sciencedirect.com و springer.com و …

مثال: فرض میکنیم که شما به موضوع نگهداری و تعمیرات علاقه مند هستید و قصد پیدا کردن یک مقاله پایه دارید. شما بایستی سایتهای ذکر شده و یا scholar.google.com جستجو کنید ahp+maintenance تا به مقاله مورد نظر خود هدایت شوید. توجه کنید که دانشگاه ها مقالات فارسی را بعنوان مقاله پایه نمی پذیرند چون اعتبار چندانی ندارند. مقاله مورد نظر را میتوانید بصورت رایگان از سایت https://sci-hub.tw دانلود کنید. این سایت روسی هر مقاله ای را که بتوان در سایت های ایرانی دانلود کرد را دارد. در واقع، سایت های ایرانی همه از این سایت اکانت دریافت میکنند تا بتوانند از این سایت مقاله دانلود کنند. پس بهتر است که همان ابتدا به این سایت (منشأ) مراجعه کنید. بعد از اینکه دانلود کردید ساختار سلسله مراتبی را چک کنید و گزینه ها را ببینید. چون بعضی مقالات وما دنیال رتبه بندی گزینه نیستند و فقط هدفشان رتبه بندی چند معیار است. اگر می توانید همانند گزینه های مقاله ای که دانلود کردید در نظر بگیرید و رتبه بندی کنید پس همین مقاله را پایه قرار دهید. اگر نه بروید سراغ مقاله دیگر. چون هدف رتبه بندی گزینه ها است پس شما بایستی روی گزینه ها تمرکز کنید. وگرنه معیارها به راحتی قابل پیدا کردن هستند، یا از طریق مقالات مشابه یا از طریق نظر خبرگان.

مشکلات رایج در حل مسئله ahp یا فرایند تحلیل سلسله مراتبی (ای اچ پی) با راه حل

هر روشی علاوه بر نقاط قوت، نقاط ضعفی نیز دارد. گاهی لازم است که از این نفاط ضعف استفاده کنید تا بتوانید دلایل بروز خطلا در مسئله خود را پیدا کرده و بهبود دهید. در تکنیک تحلیل سلسله مراتبی مشکلات فراوانی ممکن است به وجود آید. البته اگر مسئله مانند مثال انتخاب خودرو ساده باشد به راحتی قابل حل است. اما اگر بعد مسئله شما بزرگ باشد، واقعا حل یک مسئله ahp (ای اچ پی) می تواند از شکافتن هسته اتم هم برای دانشجو مشکل تر باشد. به هر حال، مشکلات فراوانی ممکن است وجود داشته باشد اما ما به بررسی مهمترین مشکلات فراروی شما در مسئله تحلیل سلسله مراتبی (ای اچ پی) می پردازیم. مشکلاتی که ممکن است در تکنیک ای اچ پی با آنها مواجه شوید به همراه راه حل ها به شرح زیر می باشند:

عدم همکاری خبرگان در پر نکردن جدول ها در صورت بالا بودن نرخ ناسازگاری

یکی از مشکلات دانشجویان عدم همراهی کارشناسان و خبرگان در پاسخگویی به پرسشنامه ahp است. در چنین شرایطی شخص ممکن است دست به داده سازی و یا پر کردن پرسشنامه بزند. البته این کار توصیه نمیشود و کاری غیر علمی است. پس در این زمینه ما فقط می توانیم علت ناسازگار شدن مقایسات را به شما توصیه کنیم و انتخاب با شماست. در مورد علت ناسازگاری در بخش قبل دو نکته مهم ذکر شد که علت ناسازگاری جدول مقایسات زوجی ای اچ پی بیشتر از آن دو دلیل نیست. پس حتما با دقت بخوانید.

زمانی که بعد مسئله شما بزرگ است، یعنی تعداد زیرمعیارها و گزینه های شما زیاد است، ممکن است تعداد سوالات به بالای ۵۰۰ سوال برسد. طبیعی است که پاسخ دادن به این تعداد سوال برای بار اول هم کار چندان ساده ای نیست و معمولا خبرگان نمیپذیرند. در این شرایط از روش های ترکیبی استفاده می کنند تا تعداد سوالات را کاهش دهند. یعنی ترکیب این تکنیک با هر رویکرد دیگر غیر از anp. در چنین شرایطی بصورت چشمگیری تعداد سوالات کاهش پیدا کرده و علاوه بر رسیدن به جواب مطلوب می توانید کار قوی تری ارائه دهید.

تشکیل جدول مقایسات زوجی سازگار

زمانی که تعداد تصمیم گیرندگان زیاد باشد بصورت تصاعدی تعداد جداول بیشتر می شود. یعنی گاهی ممکن است که نیاز باشد تعداد ۱۰ خبره را در نظر بگیرید, در حالی که مسئله شما مانند مثال ahp انتخاب خودرو نیاز به ۵ جدول داشته باشد. در اینصورت تعداد جدول ها برای کل خبرگان ۵۰ عدد می شود که بایستی بررسی کنید. البته ناگفته نماند که مثال ای اچ پی ذکر شده تنها یک مثال ساده کاربردی است و به احتمال زیاد شما زیرمعیار نیز خواهید داشت. به هر حال, بررسی این تعداد جدول واقعا کار زمانبری است. اما غیر ممکن نیست. با توجه به مطالب و نکات گفته شده در مورد علت ناسازگاری بالا شما می توانید به راحتی جدول مقایسات زوجی با نرخ ناسازگاری کمتر از ۰٫۱ داشته باشید.

اگر رتبه جدول مقایسات زوجی خود را می دانید و فقط به دنبال پر کردن جدول مقایسات زوجی و گرفتن خروجی مطابق با رتبه خواسته شده هستید, می توانید با ما تماس بگیرید. ما بطور رایگان به شما مشاوره می دهیم تا بتوانید این کار را انجام دهید. برای تعداد خبرگان ۲۰۰۰۰۰ نفر می توانیم دو روزه برای شما سوالات را پاسخ بدهیم بطوری که همه جدول ها دارای نرخ ناسازگاری کمتر از ۰٫۱ بوده و هیچ دو جدولی مشابه نشود. همچنین برای ۲۰۰۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰۰ نیازمند زمان ۳ روز کاری است. با توجه به محدودیت حافظه سیستم کامپیوتر تونورن، تنها تا تعداد ۱ میلیون خبره قابل انجام است که بعید به نظر می رسد بیشتر از این تعداد نیاز باشد.

شبیه شدن جدول های مقایسات زوجی

حال اگر شما موفق به ساخت جدول مقایسات زوجی سازگار در ahp شوید باز هم یک مانع وجود دارد. آن این است که این جدول ها ممکن است شبیه به هم باشند. یعنی بر اساس هر منطقی که بخواهید مقایسه کنید باز هم مشاهده میکنید که از بین ۱۰ تا حداقل ۴ جدول بیش از ۸۰% شباهت دارند. در چنین شرایطی حتما نیاز است که با ما تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کنیم. برای تماس با ما می توانید همه ساعت با شماره ۰۹۰۳۵۵۵۷۷۹۴ تماس حاصل فرمایید.

همانطور که در قسمت قبل ذکر شد، تونورن می تواند تا سقف ۱ میلیون خبره را بدون تکراری بودن جدول مقایسات زوجی انجام دهد. بطوریکه هیچ دو جدولی دارای نرخ ناسازگاری بیشتر یا مساوی ۰٫۱ نشود.

صفر شدن وزن ها در تحلیل سلسله مراتبی

یکی دیگر از مهمترین مشکلات دانشجویان با این تکنیک اختلاف زیاد وزن ها و حتی صفر شدن برخی از اوزان است. در چنین وضعیتی بایستی حتما نسبت ها را کوچکتر انتخاب کنید. یعنی شخص تصمیم گیرنده در زمان پاسخ گویی بایستی اعدادی کمتر از به عنوان مثال ۵ در مقیاس ۱ تا ۹ به سوالات اختصاص دهد. البته این آستانه برای جدول ها با ابعاد بزرگتر ممکن است کمتر باشد. به هر حال علت اصلی همین است و شما تنها با دستکاری این اعداد می توانید وزنی متوازن داشته باشید. همانطور که قبلا هم شرح داده شده، وبسایت تونورن هیچ پیشنهادی برای دستکاری پرسشنامه نمی کند و هدف صرفا آموزش و ذکر دلایل این مشکل است. اگر باز هم مشکلی بود حتما با بنده تماس بگیرید.

خوشبختانه برای صفر نشدن وزن ها و حتی کم کردن اختلاف وزن ها نیز تونورن می تواند به شما کمک کند. حتی اگر ۱ میلیون خبره هم داشته باشید ما می توانیم جدول مقایسات زوجی استاندارد با وزنهای عادلانه برای شما تهیه کنیم. اما اولویت یادگیری است. پس ابتدا از ما مشاوره رایگان دریافت کنید و در صورتی که مشکلی در انجام مسئله ahp خود داشتید نگران نباشید. چون ما با شما هستیم.

زمان بر بودن تشکیل کل جدول های مقایسات زوجی

گاهی ممکن است برای مثال انتخاب خودرو با ۱۰ کارشناس شما چندین روز را صرف تشکیل جدول مقایسات زوجی سازگار کنید, که این زمانی استاندارد و معمول است و جای نگرانی نیست. شما در این مرحله نیز می توانید با ما تماس بگیرید تا فوت کوزه گری را نیز به شما بماموزیم .

اشتباه شدن رتبه نهایی

زمانی که دانشجو سعی در دستکاری داده ها جهت رسیدن به وزن دلخواه خود دارد بسختی ممکن است به وزن دلخواه خود برسد. یعنی عدم داشتن دید از بالا به مسئله ahp باعث می شود که شخص نتواند تشخیص دهد که در چه جدولی گزینه مورد نظرش باید وزن بالاتری بگیرد و در چه جدولی وزن پایینتر. راه حل این مشکل نیز در دست ما است. شما می توانید تماس بگیرید و مشاوره رایگان دریافت کنید.

قالب پرسشنامه ahp

قالب این پرسشنامه از دو قسمت تشکیل می شود. یک قسمت که مربوط به درخواست از شخص پاسخ دهنده، اطلاعات کافی در مورد نحوه پر کردن پرسشنامه ahp و در صفحات بعدی سوالات جدول های مقایسات زوجی قرار میگیرد. برای دانلود نمونه پرسشنامه ای اچ پی بر روی لینک زیر کلیک نمایید.

نمونه پرسشنامه زوجی

نمونه این پرسشنامه ها در قسمت قبل برای یک نمونه مثال ای اچ پی آورده شد. اما در زیر نیز یک نمونه برای یک مدل با چهار معیار آورده شده است. بهتر است حتما، قسمت قبل را بخوانید.

هدف
معیار اول	9  8  7  6  5  4  3  2  1 2  3  4  5  6  7  8  9	معیار دوم
معیار اول	9  8  7  6  5  4  3  2  1 2  3  4  5  6  7  8  9	معیار سوم
معیار اول	9  8  7  6  5  4  3  2  1 2  3  4  5  6  7  8  9	معیار چهارم
معیار دوم	9  8  7  6  5  4  3  2  1 2  3  4  5  6  7  8  9	معیار سوم
معیار دوم	9  8  7  6  5  4  3  2  1 2  3  4  5  6  7  8  9	معیار سوم
معیار سوم	9  8  7  6  5  4  3  2  1 2  3  4  5  6  7  8  9	معیار چهارم

نکات جالب آموزش ahp

• روش بردار ویژه در ahp: برای محاسبه وزن یک جدول مقایسات زوجی رو های مختلفی وجود دارد. اما معمولا از رویکرد بردار ویژه استفاده می شود که می تواند هم زمان وزن جدول مقایسات زوجی و نرخ ناسازگاری را بدست آورد. از این روف در نرم افزار اکسپرت چویس نیز از این روش استفاده شده است. اما ومی ندارد که حتما از این روش استفاده کنید. یعنی شما می توانید از روش دیگری برای محاسبه وزن جدول مقایسات زوجی استفاده کنید.
• عدم استفاده از جدول مقایسات زوجی: از جدول مقایسات زوجی استفاده می شود تا بتوان وزن را بدست آورد. درحالی که می توان مستقیما وزن را از طریق دیگری بدست آورد و از قسمت تشکیل ماتریس تصمیم به بعد مطابق رویکرد ahp انجام داد. به همین خاطر می توان برای اعداد فازی، خاکستری و یا بازه ای نیز از همین رویکرد استفاده کرد. تنها وزن جدول مقایسات زوجی است که با رویکرد متفاوت تری بدست می آید و مابقی همان روش ahp است.
• واجب نبودن نرمالسازی: نیازی نیست که وزن هر جدول مقایسات زوجی را نرمالایز کنید. تنها کافی است که وزن نهایی را نرمالایز کنید. در واقع تنها وزن هایی که قرار است به نمایش بگذارید چه در پایان نامه و چه مقاله، تنها آنها را نرمالایز کنید. چون تاثیری بر نتایج نهایی ندارند. اما برای مقایسه راحتتر برای خواننده بهتر است آنها را نرمالایز کنیم. پس هر چیزی که از دید پنهان است نیازی به نرمالایز ندارد چون بی تاثیر است.

جدید ترین آموزش های مرتبط با تصمیم گیری چند معیاره را در صفحه اصلی جستجو کنید.

سایر آموزش ها همراه با مثال را می توانید جستجو کنید. از جمله آموزش anp با مثال، آموزش تاپسیس با مثال، رویکرد ویکور با مثال و….

 

دانلود